Schrappen

 

Deel 1: Tekstverliefd

‘Het boerderijtje, juister een voormalige boerenarbeiderswoning, min of meer tot buitenhuisje verbouwd, stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd was.’

Dit is een mooie zin uit een roman. Het is een goede zin, die veel dingen beschrijft. De zin geeft echter veel overbodige informatie weg. De kern van de zin is dat het boerderijtje druipt van de regen omdat het ’s nachts geregend heeft. Dat het boerderijtje een voormalige boerenarbeiderswoning was en min of meer was verbouwd tot buitenhuisje is niet relevant voor de lezer. Het geeft een beter beeld van hoe het boerderijtje eruit zag, maar details blijven achterwege.

 

Deel 2: Het juiste woord

‘Het boerderijtje, juister een voormalige boerenarbeiderswoning, min of meer tot buitenhuisje verbouwd, stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd was.’

Voor een aantal woorden heb ik een synoniem gevonden.

Boerderijtje: fermette

Juister: eigenlijk

Voormalige: vroeger

Boerenarbeiderswoning: boerenwoning / boerenhuis

Min of meer: ongeveer / in zekere mate

Verbouwd: renoveren / opknappen / ombouwen

Druipen: druppelen / stromen

Regen: neerslag / stortvloed

Verschillende woorden kunnen veranderen. Wanneer het woord ‘boerderijtje’ wordt vervangen door ‘fermette’, roept dit meerdere vragen op bij de lezer. Wat was dat voor een gebouw? Hoe ziet dat eruit? Dan kan de schrijver vertellen over wat het daadwerkelijk was. ‘Vroeger was het eigenlijk een boerenhuis, het is in zekere zin gerenoveerd/omgebouwd tot fermette.’ Tot slot kan de schrijver overgaan tot waar het echt om draait: dat het gebouw stond te druipen van de regen, omdat het de hele nacht had geregend. Waarna de volgende zin verschijnt:

‘De fermette, wat vroeger eigenlijk een boerenhuis was, maar werd gerenoveerd, droop van de regen door de stortvloed van vannacht.’

 

Deel 3: Woorden maken zinnen

‘Het boerderijtje – eigenlijk een voormalige landarbeiderswoning tot buitenhuisje verbouwd – stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd was.’

De zin is lang. Als schrijver zou ik het inkorten, tenzij het van toepassing is om te weten dat het boerderijtje een voormalige landarbeiderswoning was.

‘Het boerderijtje stond te druipen van de regen, door de stortvloed van vannacht.’

‘De voormalige landarbeiderswoning die werd verbouwd toto buitenhuisje stond te druipen van de regen door de stortvloed van vannacht.

Deel 4: Uitzuiveren die hap

‘Het boerderijtje – eigenlijk een voormalige landarbeiderswoning die tot buitenhuisje was verbouwd – stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd had.

Deze zin kan zeker uitgezuiverd worden. De eerste zin is wel duidelijk. Er staat een boerderijtje, wat eerst een landarbeiderswoning was maar uiteindelijk is verbouwd tot buitenhuisje. Maar stond het te druipen of kun je zeggen ‘droop van de regen’.  Hierna kan er uitgelegd worden dat het komt doordat het de hele nacht had geregend. ‘Het boerderijtje – eigenlijk een voormalige landarbeiderswoning die tot buitenhuisje was verbouwd – droop van de regen door stortvloed van vannacht’.

Deel 5: Durf weg te halen!

De laatste oplossing ‘De voormalige landarbeiderswoning stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd had. (Het oude boerderijtje was jaren geleden verbouwd tot buitenhuisje.)’ vind ik een slechtere zin dan het origineel. Het is onoverzichtelijk door alle leestekens die er aan zijn toegevoegd. Daarbij lijkt het niet zo of het uitmaakt dat de lezer te weten komt dat het boerderijtje verbouwd was tot buitenhuisje. Als lezer zou de zin het niet als openingszin bij mij halen. Ook ligt het aan de informatie. Hoe graag wil de schrijver aan de lezer vertellen dat het buitenhuisje eerst een boerderijtje was maar is verbouwd? De vorige oplossing vind ik daarom beter. ‘De tot buitenhuis verbouwde boerderij stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd had.’

Deel 6: De professor spreekt

In dit geval is de eerste zin de beste zin voor in het hoofdstuk. Dit is de manier van schrijven van Hermans. Je kunt dit duidelijk opmaken uit het eerste hoofdstuk. Overal staan lange zinnen en opsommingen. Hij laat geen informatie achterwege en verteld dingen het liefst in één zin. Persoonlijk zou ik zelf toch voor de laatste zin gaan. Deze zin zegt alles in één keer, maar betreft geen lastige woorden. ‘De tot buitenhuis verbouwde boerderij stond te druipen van de regen, die er de hele nacht op neergeplensd had.’